Trio SR9

SR9: Je zou kunnen denken dat de naam verwijst naar een experimentele raket die is ontworpen om nieuwe sterrenstelsels te verkennen. Dat is niet helemaal het geval... en toch is het zo! Want het trio dat deze naam draagt en in 2012 werd gevormd door Paul Changarnier, Nicolas Cousin en Alexandre Esperet, heeft veel weg van een stellair vaartuig dat nieuwe klankwerelden moet herkennen, zelfs als dat betekent dat het de muziek der sferen moet laten swingen.

Marimba mon amour
Deze drie even slimme als geniale muzikanten ontdekten elkaar in de slagwerkklas van het Conservatoire National de Musique et de Danse in Lyon. Samen delen ze het lot van percussionisten, kunstenaars op zich en helemaal apart: de allrounders van het orkest zijn, degenen die worden opgeroepen om de meest ongewone instrumenten en muzikale objecten uit te proberen. Dit alles met de precisie van een Zwitserse horlogemaker (of een koekoeksklok van dezelfde nationaliteit). Op dit avontuurlijke pad werden ze verliefd op de marimba, een edele xylofoon met palissander bladen die na vele reizen pas halverwege de twintigste eeuw zijn weg vond naar Europese partituren. Maar onze drie muzikale wetenschappers zijn zich er terdege van bewust dat de marimba vijf octaven kan bestrijken en gebruikt kan worden in een breed scala aan repertoires. Dus, terug in de tijd en de muziekgeschiedenis, begonnen ze met het transcriberen en arrangeren van klassieke en hedendaagse werken voor hun favoriete instrument. Om te beginnen Bach, waardoor het trio zijn architectuur kreeg: Paul Changarnier speelt de bassen, Alexandre Esperet de sopraanpartijen en Nicolas Cousin, in het middengebied, zorgt voor het contrapunt.

Het trio, dat verschillende internationale prijzen heeft gewonnen, heeft zijn eerste cd BACH au marimba (Naïve, 2015) uitgebracht. (Naïve, 2018), en Ravel Influence(s) (Evidence Classics, 2022) met Shani Diluka, Kyrie Kristmanson en Astrig Siranossian.

Goudzoekers
En hoewel de marimba de kern van hun creaties blijft, betekent hun honger naar klankexperimenten dat ze elk hout, elk metaal, elk materiaal dat geluid kan produceren kunnen gebruiken om een origineel instrumentarium uit te vinden dat in staat is om originele werken tot leven te brengen. Naast ezelskaken, vingerhoeden en allerlei vogelgeluiden, gebruiken ze een snoer van kristallen glazen, een geprepareerde piano, plaatmetaal en andere gebruiksvoorwerpen die ze met veel geduld hebben opgespoord op schroothopen, vuilnisbelten en andere plaatsen waar hun beroep niet vaak komt. Je zou deze Géo Trouvetouts van het geluid eens moeten zien, gewapend met hun hamertjes en een stemapparaat, snuffelend in vuilnisbakken op zoek naar de zeldzame parel die het unieke geluid van hun dromen kan voortbrengen. Tijdens deze sessies komen ze misschien niets tegen, maar ze komen altijd met nieuwe geluidsobjecten, ze zaaien de zaden van muzikale ideeën die alleen maar wachten om tot bloei te komen in toekomstige projecten. Ze beschouwen deze serendipiteit als een methode, waarbij het belangrijkste is dat je als alchemist lood in goud verandert.
Deze magie werd zeker het best gedemonstreerd toen ze samenwerkten met componist en arrangeur Clément Ducol op Déjà Vu, uitgebracht door NØ FØRMAT! in 2022. Op dit album, dat Amerikaanse studioblockbusters transformeert tot subtiele akoestische creaties, spelen enkele van de beste stemmen van de Franse muziekscène (Camille, Malik Djoudi, Camélia Jordana, Sandra Nkaké, Blick Bassy...). Het heeft aanleiding gegeven tot enkele uitzonderlijke concerten (Théâtre du Châtelet in Parijs, Opéra de Lyon, Kyotophonie festival in Japan, Les Suds d'Arles) waar het trio wordt vergezeld door La Chica, Barbara Pravi, Gabi Hartmann en Flèche Love. Van klassiek tot pop, ongeacht de muzikale horizon van de artiesten met wie ze samenwerken, de geluidsidentiteit van het trio evolueert flexibel. In 2024 brachten ze Venus Rising (Evidence Classics) uit met de Frans-Canadese folkzangeres Kyrie Kristmanson. Dit nieuwe album is een eerbetoon aan vrouwelijke componisten die door de geschiedenis zijn vergeten, van middeleeuwse muziek tot moderne pop. In 2025 werkte hij samen met zanger Thomas Fersen op het album Le Choix de la Reine (Tôt ou Tard), geproduceerd door Clément Ducol.

Dus, zullen we dansen?
Het moet gezegd worden dat onze drie ontdekkingsreizigers er altijd van overtuigd zijn geweest dat wetenschappelijk en populair heel goed kunnen rijmen. Zijn er niet veel klassieke werken ontleend aan populaire dansen? De drie muzikanten zijn dit nooit vergeten en maken graag muziek en lichamen die dansen. Te beginnen met hun eigen lichaam.
Hen op het podium zien is een spektakel op zich, want naast hun instrumentarium dat lijkt op het laboratorium van een gekke uitvinder, besteden ze bijzondere aandacht aan hun gebaren die, wanneer ze gesynchroniseerd worden, ware choreografieën worden. Het ballet van de stokken op de bladen, de bewegingen van de armen, de wisselingen van instrumenten en andere geluidspauzes creëren verbazingwekkende poëtische figuren in de ruimte, zoals astronauten in gewichtloosheid gracieus dansen.
Van de Verenigde Staten tot Australië, via Japan en Europa volgen hun concerten en masterclasses elkaar op in een intense en vreugdevolle razernij. Want naast hun harde werk zijn het hun onverzadigbare nieuwsgierigheid, hun waanzinnige inventiviteit en hun constante verlangen om voor anderen te spelen die van hen UFO's maken, die aanstekelijke vreugde verspreiden.
Vergis je niet, hun schip mag dan vernoemd zijn naar een wiskundige formule waarvan de uitkomst 3 is, net als de leden van het trio (SR9 - in het Engels Square Root of Nine = √ 9), maar de piloten hebben het, door de magie van hun alchemie, veranderd in een bij uitstek poëtische formule, synoniem voor virtuoos en onlesbare nieuwsgierigheid.

Trio SR9 is een ensemble onder overeenkomst met het Ministère de la Culture / DRAC Auvergne Rhône-Alpes, gesteund door de Ville de Lyon, het CNM, Spedidam, Adami, het Institut Français en SACEM. Het wordt gesponsord door ADAMS Percussions, Zildjian, Asba en Resta-Jay Percussions.

De muzikanten worden gekleed door Issey Miyake.

Vladimir Cagnolari

Mei 2025